قفسه به هر سازه ای اعم از فلزی، چوبی و یا پلاستیکی گفته می شود که دارای سطوح قابل بارگذاری و یا دسترسی باشد، قفسه بندی نقش بسزایی در جهت ساماندهی و نظم دهی به چیدمان و نگهداری اقلام داشته است بطوریکه در همه ابعاد زندگی (شخصی، کاری، اجتماعی) نیاز به این صنعت وجود دارد، امروزه با پیشرفت سریع تکنولوژی و حجم بالای عرضه و تقاضا در بازار، صنایع و سازمان‌ها نیاز  بسیاری به ایجاد فضا و تسریع در نقل ‌و انتقال کالا و محصول احساس شده است، در این راستا صنعت انبارداری و سیستم‌های مدیریت انبار بخش مهمی از نیازهای هر سازمان در خصوص لجستیک، نگهداری و تحویل را شامل خواهد شد، صنعت قفسه بندی (سیستم‌های قفسه بندی انبار و نگهداری مواد و کالا) حدودا دارای هفتاد سال قدمت دارد که به جهت رفع نیازهای چاره‌سازی انبار و فضا به وجود آمده و تاکنون توانسته با الگوبرداری از تکنولوژی و طراحی شرکت‌های بزرگ اروپایی پیشرفت بسزایی در جهت ارتقای سطح سیستم‌های قفسه‌بندی در کشور ایفا کند، سیستم‌های قفسه‌بندی انبار بسته به فضا و نیاز کاربران آن دارای قابلیت اجرا به‌ صورت یکپارچه، ترکیبی و یا مکانیزه می‌باشند، اشتباهی که اکثر افراد هنگام مراجعه و یا تماس های ابتدایی دارند این است که خواستار اعلام قیمت بصورت متری (متر مربعی یا متر مکعبی) می باشند، محصولات قفسه بندی انواع مختلف دارند و همچنین هر محصول از پارامترهای مختلفی اعم از طول، عرض، ارتفاع، میزان تحمل هر طبقه، نوع ورق، ضخامت ورق و نوع رنگ و ... تشکیل شده است، همانطور که گفتیم امروزه با نیاز به بهره‌وری در زمان و مکان و استفاده بهینه از فضا، سیستمهای قفسه‌بندی نقش قابل‌توجهی در کمک به صنعت و بخصوص صنعت انبارداری و لجستیک دارد. به فراخور نیاز کاربران و نوع استفاده آن‌ها از فضا و چیدمان و محصول مورد استفاده در انبارش، سیستمهای قفسه‌بندی انبار توانسته با تنوع محصولات و طرح‌های مختلف گام مهمی در جهت رفع نیاز اقشار مختلف و صنایع بردارد، در ادامه انواع سطوح سیستمهای نگهداری مواد و کالاهای انبار ( قفسه بندی ) با توضیح مختصری جهت آشنایی بیشتر معرفی شده است که عبارتند از:

_  قفسه‌بندی ثابت

_ قفسه‌بندی متحرک (پویا)

_ انبار تمام اتوماتیک (خود سوله)

_ قفسه‌بندی فروشگاهی

_ سازه‌های فلزی پیش‌ساخته

_ ظروف نگهداری مواد و کالا

_ قفسه بندی مشبک

_ قفسه بندی دفتری

قفسه بندی ثابت

یکی از پرکاربردترین سیستمهای قفسه‌بندی انبار، قفسه بندی ثابت می‌باشد ، قفسه بندی ثابت انواع مختلفی دارد اعم از:

1_ قفسه بندی پالت راک:

قفسه‌بندی پالت راک برای کالاهای سنگین و دارای حجم مورد مصرف قرار میگرد، این اقلام روی پالت‌های مسطح و یا پالت‌های دیواره دار به‌صورت یکپارچه خواهند گرفت و توسط لیفتراک بارگذاری میشوند، قفسه بندی پالت راک از اجزای مختلفی اعم از: قاب و اجزای آن، بازو (در ابعاد و تحمل‌های مختلف)، رابط‌های بین قاب، قفل بازو، زیر پالتی، پالت پروفیلی، محافظ ستون، بازوی تقویت، زیر جعبه‌ای، محافظ قاب و ... تشکیل شده است، رنگ استاندارد قاب‌ها معمولا طوسی، بازوهای و اجزای طبقات نارنجی و اتصالات گالوانیزه طراحی شده است، این قفسه بندی ها در انبارهای مواد، کالاها، قطعات سبک و سنگین، سردخانه‌ها و سایر موارد، کاربرد دارد.

ویژگی‌ها قفسه بندی پالت راک:

_ قابلیت جابجایی ارتفاع طبقات در قفسه بندی پالت راک

_ تنوع در اندازه‌ها و تحمل‌های طبقات قفسه بندی پالت راک

_ دسترسی آسان به طبقات بارگذاری

_ قابلیت اتصال پیچ و مهره‌ای قفسه بندی پالت راک به یکدیگر

_ طراحی و اجرا به‌صورت چندین طبقه و متناسب با ارتفاع و ابعاد فضای موجود

2_ راهرو باریک

3_ قفسه بندی خود راهرو (درایوین):

این نوع قفسه‌بندی علاوه بر محل بارگذاری بارهای پالتی، مسیر تردد لیفتراک نیز می باشند که راهروهای اضافی در قفسه بندی خود راهرو حذف شده، در این روش آخرین بار گذاشته شده، اولین باری است که  قابل ‌برداشت است یعنی روش (LIFO) و به‌ استثناء بازو، ریل‌ها و تعدادی از مهاربندها سایر اجزا شباهت زیادی به قفسه پالت راک دارد، اجزای قفسه بندی خود راهرو شامل قاب و اجزای آن (در ابعاد مختلف)، بازوهای شیب‌دار(در ابعاد و تحمل‌های مختلف)، بازوهای مهار سقف (در ابعاد و تحمل‌های مختلف)، مهاربندهای پشت و بین قاب، ریل‌های طبقات، استپ پالت و اتصالات می باشند، قفسه بندی خود راهرو دارای رنگ استاندارد قاب طوسی می باشد و از اجزایمختلفی اعم از بازوهای شیب‌دار نارنجی، ریل‌ نارنجی، مهاربند نارنجی یا طوسی و اتصالات گالوانیزه تشکیل شده است. کاربرد قفسه بندی خود راهرو در سردخانه‌ها و انبارهای مواد و انبارهای محصول بهترین کاربرد دارند.

ویژگی‌ قفسه بندی خود راهرو:

_ افزایش حجم پالت گذاری در سطح و ارتفاع انبار به چند برابر، به دلیل استفاده از تونل‌های بارگذاری قفسه بندی خود راهرو

_ بارگذاری توسط لیفتراک از انتهای تونل و بالعکس قفسه بندی خود راهرو برای تخلیه بار از ابتدای تونل برداشت انجام می‌گردد

_ اولین خروجی پالت آخرین ورودی است(LIFO)

4_ قفسه بندی بازویی (کانتی لور):

قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور) جهت نگهداری بارهای سنگین، حجیم لوله‌ای، شاخه‌ای و یا رولی و ورقی که توسط لیفتراک جابجا می‌شوند مورد استفاده قرار میگیرند، قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور) با حداکثر ارتفاع 12 متر و ابعاد مختلف قابلیت اجرا در انبارهای کوچک و بزرگ را شامل میشود، اجزای قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور) از پایه و ستون، بازو، مهاربندهای افقی و ضربدری، پین اتصال بازو، پین جلوگیری از ریزش بار و سایر اتصالات می باشد، در قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور) رنگ ستون‌ها و پایه ستون‌ها طوسی، بازوها نارنجی، مهاربندها طوسی و سایر اتصالات گالوانیزه طراحی شده است. کاربرد قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور) مناسب استفاده در بارهای شاخه‌ای مثل لوله‌های فلز، پروفیل‌های سبک و سنگین، الوار، ورق‌های چوبی و نئوپان، میلگرد، جعبه‌های حجیم و سنگین و رول‌های فرش و فرشینه (موکت)

ویژگی‌ قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور):

_ نداشتن ستون در جلوی قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور) که حداکثر دسترسی در بارگذاری اقلام با ابعاد متنوع را فراهم می‌نماید

_ قابلیت اجرا در مؤلفه‌های ارتفاع، طول بازو، دهانه‌ها و تحمل بار مختلف در قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور)

_ قابلیت بارگذاری توسط لیفتراک قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور)

_ تنظیم ارتفاع بازوهای قفسه‌بندی بازویی (کانتیلور) طبقات با فواصل 15 سانتیمتر

5_ قفسه بندی راک کفپوشدار سنگین (بالکی راک)

6_ قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن):

قفسه‌بندی کفپوشدار سبک یا لانگ اسپن مشابه قفسه‌بندی راک کفپوشدار سنگین است ولی تفاوتی که قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن)دارد در نگهداری بارهای حجیم و نیمه سنگین می باشد، قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن) تحمل بارگذاری کمتری دارد و توسط نفر قابل جابجایی است، اجزای قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن) شامل قاب و اجزای آن عبارتند از: بازو (در ابعاد و تحمل‌های مختلف)، رابط‌های بین قاب، قفل بازو، کف‌پوش‌های طبقات(در ابعاد و تحمل‌های مختلف) می‌باشد، رنگ استاندارد قاب‌ قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن) طوسی، بازو قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن) دارای طبقات نارنجی، کف‌پوش‌ قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن)  طبقات طوسی یا گالوانیزه و اتصالات گالوانیزه تشکیل شده است. کاربرد قفسه‌بندی کفپوشدار سبک در انبارهای مواد، انبارهای محصول، انبار قطعات یدکی و سردخانه‌ها می باشد.

ویژگی‌ قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن):

_ طراحی و اجرا به‌صورت یک یا چندطبقه در ارتفاع، متناسب با ارتفاع سالن

_ همراه با راهروهای ارتباطی پلکان، نرده، بالکن و بالابر قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن)

_ امکان خرده برداری به دلیل سهولت در دسترسی کلیه طبقات قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن)

_ امکان اجرا در ارتفاع و به‌صورت طبقات متعدد

_ امکان قفسه‌بندی در حداکثر ارتفاع فضاهای موجود

_ پشتیبانی از تأسیسات سالن و انبار مانند سیستم‌های روشنایی و اطفاء حریق

_ افزایش چشمگیر نظم و سطح ایمنی انبار و کالاهای بارگذاری شده

_ قابلیت اتصال تمامی قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن)  به‌صورت پیچ و مهره‌ای

_ قابلیت اجرای سریع و کاهش یا افزایش ابعاد قفسه بندی کفپوشدار سبک (لانگ اسپن)

7_ قفسه بند ی مشبک (پیچ و مهره‌ای):

متداول ترین و پرکاربردترین قفسه بندی، قفسه‌بندی مشبک یا پیچ و مهره ای می باشد که نسبت به دیگر قفسه بندی ها پرمصرف‌ترین نوع قفسه‌بندی شناخته شده است، قفسه‌بندی مشبک جهت نگهداری اقلام سبک و کم‌حجم که به‌صورت دستی بارگذاری می‌شوند مورد استفاده قرار میگیرد، قفسه‌بندی مشبک از نبشی‌های سوراخ‌دار (در ابعاد مختلف)، پانل‌ها یا کفه‌ها و پیچ و مهره تشکیل‌شده و مونتاژ بسیار آسان و سریعی دارد، قفسه‌بندی مشبک در رنگ‌های استاندارد طوسی، آبی، سفید تولید و توزیع می شود. کاربرد قفسه‌بندی مشبک جهت نگهداری و انبارش ملزومات، ابزارآلات، قطعات یدکی و سایر اقلام در انبارها، انباری‌های منازل، فروشگاه‌ها و مغازه‌ها، سالن‌ها و مجموعه‌های اداری و بایگانی می باشد، نصب این سازه به‌سادگی و با کمترین ابزار و در سریع‌ترین زمان امکان‌پذیر است.

ویژگی‌ قفسه‌بندی مشبک (پیچ و مهره ای) :

_ قفسه‌بندی مشبک یا پیچ و مهره ای در اندازه‌ها و رنگ‌های مختلف و متنوع تولید و عرضه می شوند.

_ قابلیت دسترسی آسان به اقلام قفسه‌بندی مشبک یا پیچ و مهره ای با وجود طبقه‌های متعدد

_ امکان نصب پلکان، نرده، راهرو و بالابر در قفسه‌بندی مشبک یا پیچ و مهره ای

_ نصب سریع و آسان

_ قابلیت کاهش یا افزایش ارتفاع و تعداد طبقات

_ قابل ‌استفاده جهت ساخت دیواره‌های کاذب، سقف سبک، بالکن و میز کار

8_ قفسه بندی دفتری (ایزی رکت):

در مراکز کتابخانه ای و بایگانی های دفتری و مراکز نگهداری اسناد بیشتر از قفسه ‌بندی کتابخانه ای یا دفتری جهت نگهداری بارهای سبک و لوازم دفتری و کتابخانه‌ای استفاده خواهد شد، اجزای قفسه‌بندی دفتری شامل ستون، بست اتصال ستون‌ها، بازو، کفه یا طبقه، کفی ستون، کلیپ تکیه‌گاه کفه و درپوش پلاستیکی ستون می باشد، معمولاً به رنگ سفید ارائه شده است. کاربرد قفسه بندی دفتری جهت استفاده در مصارف خانگی، اداری و بایگانی و همچنین برای مصارف فروشگاهی و انبار کالاها و قطعات یدکی می باشد.

ویژگی‌ها قفسه بندی دفتری (ایزی رکت):

_ تنوع قفسه بندی دفتری (ایزی رکت) در ابعاد دهانه، عمق، ارتفاع

_ دسترسی آسان و سریع به اجناس و زیبایی قفسه بندی دفتری (ایزی رکت)

_ قابلیت تنظیم ارتفاع طبقات قفسه بندی دفتری (ایزی رکت) به دلیل وجود شکاف‌های متوالی در طول ستون و تغییر تعداد طبقات

 قفسه بندی متحرک

قفسه بندی ریلی یا متحرک جدیدترین ، بروزترین و پیشرفته‌ترین نوع سیستم‌ قفسه‌بندی انبار کشور بشمار می آید، قفسه بندی متحرک با بهره‌گیری از فناوری مکانیکال و الکتریکال توانسته نقش بسزایی در پیشبرد اهداف صنایع و سازمان‌ها ایفا کند که عبارتند از:

1_ موبایل راک

2_ شاتل درایوین

3_ خود جریان

4_ خود تغذیه

5_ خود برگشت

6_ بایگانی متحرک

قفسه بندی فروشگاهی

قفسه بندی فروشگاهی متداول ترین و پرمصرف ترین سیستم قفسه بندی است که مناسب جهت فروشگاه های زنجیره ای، هایپرمارکتها و سوپر مارکت ها می باشد. قفسه بندی فروشگاهی جهت بارگذاری اقلام سبک تا نیمه سنگین کاربرد دارد و در انواع دیواری، یک طرفه و دو طرفه خودایستا قابل اجرا است. اجزای قفسه بندی فروشگاهی شامل ستون‌های دیواری یا خود ایستا، لچکی طبقات، کفه‌ها یا طبقات، کتیبه جلو یا پاخور، پانل‌های پشت، جا کارتی و ... در ابعاد و رنگ‌های مختلف می باشد. در قفسه بندی فروشگاهی بدلیل شکل ظاهری و نوع طراحی لوکس مناسب جهت فروشگاه‌های زنجیره‌ای، هایپر مار کت‌ها و سوپرمارکت‌های بخش خصوصی می‌باشد، قفسه بندی فروشگاهی تاثیر زیادی در فضاسازی و ساختار سازی فروشگاهها را به خود اختصاص داده است.

قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک :

جهت استفاده حداکثری از ارتفاع و با امکان ایجاد بالکن و یا نیم‌طبقه در فضاهای مختلف کاربرد دارد، اجزای بالکن بندی با پایه راک متشکل از سیستم راک و پوشش سطح بالکن از پانل پله و یا کف‌پوش مسطح است. اجزای قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک شامل قاب و اجزای آن (در ابعاد مختلف)، بازو (در ابعاد و تحمل‌های مختلف)، رابط‌های بین قاب، قفل بازو، نبشی جهت راهروبندی و دسته نرده، پانل پله جهت پلکان و راهروبندی و سایر اتصالات است. رنگ قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک استاندارد شامل  قاب‌ طوسی، بازوهای طبقات نارنجی، نبشی‌ها به رنگ طوسی، پانل پله‌های راهروبندی طوسی یا گالوانیزه و اتصالات گالوانیزه می باشد. کاربرد قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک در فضاهای تولیدی، انبارها و نمایشگاه‌ها به‌منظور ایجاد فضای دوطبقه تولیدی مونتاژ، دفاتر کار و نگهداری مواد می باشد.

ویژگی‌ها قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک:

_ تمامی قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک اتصال پیچ و مهره‌ای است

_ بهینه‌سازی و صرفه‌جویی از فضای سطح زیربنا و استفاده از ارتفاع

_ اجرای سریع و زیبا در قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک

_ بی‌نیازی از عملیات ساختمانی و جوشکاری

_ قابلیت افزایش و یا کاهش ارتفاع سطح بالکن و راهرو قفسه بندی بالکن بندی با پایه راک

انبار تمام اتوماتیک(خود سوله)

انبار تمام اتوماتیک(خود سوله) درواقع یک پالت راک مخصوص می باشد که سازه آن توان تحمل بارهای سقف و دیوار را داراست، به‌طوری‌که عملاً مشتری هزینه‌های ساخت یک سوله اعم از بتن‌ریزی فونداسیون تا اسکلت را می تواند به نفع خود برنامه ریزی و صرفه جویی کند.

سازهای فلزی پیش ساخته

سازهای فلزی پیش ساخته برای استفاده مفید از ارتفاع سالن‌های موجود، که ساخت سالنهایی طبقاتی را تشکیل می دهد و در سالن‌های تولید انبارها و نمایشگاه‌ها به ‌منظور ایجاد سالن‌های دوطبقه تولیدی مونتاژ، دفاتر کار و نگهداری مواد و کالا کاربرد دارد، استفاده از سازهای فلزی پیش ساخته از لحاظ هزینه و زمان بسیار به صرفه تر از سازه های ساختمانی است و بزرگترین مزیت این سازه ها پرتابل بودن و امکان جابجایی و کاهش و افزایش آنها در مقاطع طولی، عرضی و ارتفاع می باشد.

ظروف نگهداری مواد و کالا

ظروف نگهداری مواد و کالا به انواع پالتها گفته می شود که کمک شایانی در حمل ‌و نقل و نگهداری کالاها کرده است، از نمونه های پر کاربرد ظروف نگهداری مواد و کالاها می توان انواع پالت ها را نام برد، سیستم های انبارداری پیشرفته و بهینه همواره از مناسب ترین ظروف جهت جابجایی مواد و کالاها استفاده میکنند.